ابعاد و تأثیرات راهبردی حمله موشکی مقاومت عراق به بندر ایلات در دریای سرخ

همزمان با حملات گسترده و روزانه گروه‌های مقاومت به پایگاه‌های آمریکایی در الانبار، اربیل، بغداد و حتی سوریه، روز گذشته در تحولی جدید که نشان از پررنگ‌تر شدن مشارکت نیروهای مقاومت در عراق در جنگ اخیر غزه دارد، این گروه‌ها از هدف قرار دادن بندر ایلات در جنوب اراضی اشغالی فلسطین و در فاصله بیش از 500 کیلومتری مرز غربی عراق با شلیک موشک‌های بالستیک خبر دادند.

جنبش «مقاومت اسلامی در عراق» که مسئولیت این حمله را بر عهده گرفته است در بیانیه‌ای اعلام کرد: مجاهدان مقاومت اسلامی عراق صبح روز جمعه «ام الرشاش» (ایلات) را هدف قرار دادند.

این جنبش تاکید کرد که این بمباران "در حمایت از مردم ما در غزه و در پاسخ به قتل عام های مرتکب شده توسط رژیم غاصب علیه غیرنظامیان فلسطینی از جمله کودکان، زنان و افراد مسن انجام شد."

مقاومت اسلامی عراق همچنین گفت: مقاومت اسلامی بر ادامه تخریب سنگرهای دشمن تاکید می کند.

بی تردید این حمله را باید از جهات مختلفی بسیار حائز اهمیت و با اثرات و نتایج راهبردی، هم در جنگ کنونی و هم برای آینده تحولات منطقه ای پس از آن قلمداد کرد.

در ابتدا این حمله نقطه عطفی در تاریخ فعالیت گروه‌های مقاومت عراق در همراهی با مبارزه تاریخی ضداشغالگری ملت فلسطین محسوب می‌شود.

تحقق هراس چندین ساله آمریکا و اسرائیل

اگرچه در سال‌های گذشته نیز می‌توان مشارکت پررنگ دولت‌های مختلف عراق در محکومیت اسرائیل و حمایت از مردم فلسطین در سازمان‌های بین المللی همانند اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی را مشاهده کرد اما حمله حشدالشعبی به عنوان بخشی از قوای رسمی نظامی کشور به خاک سرزمین‌های اشغالی تحولی است که کمتر کسی قدرت پیشبینی آن را داشت بویژه اینکه در سال‌های اخیر تلاش گسترده‌ای از سوی جبهه غربی و عربی برای دور کردن بغداد از محور مقاومت با استفاده از اهرم‌هایی چون فشارهای اقتصادی و ترویج ناسیونالیسم غیردینی و ایجاد هرج و مرج سیاسی صورت گرفت.

کابوس اتصال گروه‌های مقاومت عراقی به مشی مشارکت‌جویانه حزب الله لبنان در تحولات فلسطین از سالها پیش برای صهیونیست‌ها و آمریکایی‌ها کلید خورده بود، یعنی زمانی که در دوران بحران داخلی سوریه جنبش «النجباء» به رهبری شیخ اکرم الکعبی با انشعاب از کتائب حزب الله، زیر نظر فرماندهان مقاومت لبنان توانست در نبردهای مهمِ سوریه مانند نبرد حلب و حومه‌ی دمشق حضور یابد و در سالهای اخیر نیز حضور نظامی محسوسی در مرزهای سوریه با سرزمین‌های اشغالی در جولان یافته است.

اکنون با حمله اخیر می توان گفت کابوس بزرگ امریکا و رژیم صهیونیستی کاملاً محقق شده و جبهه چهارمی (پس از غزه و لبنان و یمن) به روی صهیونیست‌ها گشوده شده است.

در همین راستا پس از این حمله غافلگیرکننده و تاریخی، جنبش نُجَباء عراق شامگاه جمعه اعلام کرد که در صورت درخواست حسن نصرالله، دبیرکل حزب الله لبنان، آماده هرگونه رویارویی علیه نیروهای آمریکایی و رژیم اشغالگر اسرائیل است و اکرم الکعبی رهبر این جنبش نیز آمادگی "مقاومت" عراق برای شرکت در عملیات زمینی در داخل سرزمین‌های فلسطینی را تایید کرد.

در این ارتباط اندیشکده صهیونیستی "هرتزلیا" موسوم به "انستیتو بین‌المللی مبارزه با تروریسم" در مرداد سال 1400 با انتشار گزارشی به قلم میشائل باراک، رونمایی مقاومت اسلامی نُجَباء از کتاب "أهمیة منطقة الجولان الإستراتيجية من منظور أمن اسرائیل وبقائها" را نشانه عزم این جنبش برای مشارکت در کارزار آینده علیه اسرائیل ارزیابی کرد.

همچنین اندیشکده آمریکایی ویلسون در سال 1397 با اشاره به ۹۰۰۰ نیروی مبارزی جنبش نجبا از آن برخوردار است نوشت : این گروه سال ۲۰۱۷ تیپ آزادسازی جولان را تشکیل داده است.

به گزارش سایت الترا عراق، شیخ اکرم الکعبی در بیانیه‌ای پس از حمله روز جمعه اعلام کرد: مقاومت عراق با نیروی زمینی ویژه‌اش که داعش و گروه‌های غیر اسلامی را در سوریه شکست دادند، آماده است و می‌تواند دوشادوش برادرانمان در فلسطین و لبنان، تا شکست صهیونیست‌ها و کسب پیروزی و اقامه نماز در مسجد الاقصی، بجنگد».

وی در پیامی خطاب به حزب‌الله و جنبش حماس افزود: منتظر ارزیابی‌ها و تصمیم‌های شما هستیم و نبرد با اشغالگران آمریکایی که از عراق آغاز شد، نباید جز با آزادی همه جانبه خاتمه یابد.

 الکعبی نیروهای آمریکایی را به «شکست جدید» تهدید کرد و گفت: «مقاومت امروز قدرتمندتر است و آمریکایی‌ها ضعیف‌تر و بی‌اهمیت‌تر شده‌اند و مسلم است که این نبرد برای مجاهدان قهرمان، حرکتی زیبا خواهد بود».

این جنبش علاوه بر تأیید موشک‌باران سایت‌های داخل سرزمین‌های فلسطینی، همچنین تهدید کرد که بانک اهداف آن شامل متحدان آمریکا در منطقه نیز می‌شود.

به نوبه خود، فراس آل یاسر، یکی از اعضای شورای سیاسی جنبش، در یک بیانیه تلویزیونی گفت «آخرین حملات به نزدیکی دریای مرده و [بندر] ایلات رسیده است»، و تأیید کرد: «این آغاز مرحله جدیدی است که نشان دهنده بمباران سایت‌های درون رژیم غاصب است».

وی گفت: «فرصت برای رویارویی جبهه مقاومت با رژیم اشغالگر مهیا شده است»، بمباران اماکن در اراضی اشغالی فلسطین، تحولی حیاتی است که نشان از توانمندی‌ها و زرادخانه مقاومت اسلامی دارد که آمریکا از آن برخوردار نیست».

از طرف دیگر یکی از اعضای دفتر سیاسی جنبش نجباء نیز تهدید به "باز کردن عرصه های متعدد جدید" کرد و تاکید نمود که این جنبش "بانک اهدافی دارد که حتی ممکن است متحدان ایالات متحده آمریکا در منطقه و همچنین کشتی های جنگی آمریکایی را هدف قرار دهد."

وی همچنین تصریح کرد که تشدید تنش به میزان پاسخ آمریکا به درخواست توقف جنگ در غزه و خروج از عراق بستگی دارد.

این تهدیدات در حالی روی می‌دهد از روز گذشته، عبدالعزیز المحمداوی معروف به «ابو فدک» رئیس ستاد حشد‌الشعبی، در جریان برگزاری نشست گسترده فرماندهان عملیات، تیپ‌ها و مدیران رده‌های پشتیبانی حشد، دستور داد که در راستای تجاوزات رژیم صهیونیستی به غزه و مقابله با هرگونه شرایط اضطراری در روزهای آینده، این نیروها در حالت آماده‌باش حداکثری قرار بگیرند.

اعلام وضعیت آماده‌باش حداکثری به تمامی گروه‌های حشدالشعبی به موازات حمله موشکی روز گذشته به طور حتم آمریکا و دیگر حامیان غربی رژیم را در مورد ورود قطعی اضلاع مختلف محور مقاومت به جنگ در صورت بازنداشتن رژیم از جنایاتش در غزه و تلاش برای تصرف زمینی آن، نگرانتر و محتاط تر از قبل خواهد کرد.

 این حملات همچنین قدرت تمرکز توان دفاع موشکی رژیم صهیونیستی را برای دفع حملات روزانه از غزه را کاهش می‌دهد و وسعت سرزمینی بیشتری از مناطق اشغالی را درگیر بحران می‌کند و این مسائل فارغ از توان آسیب‌رسانی آنی حملات موشکی عراقی‌ها به زیرساخت‌های نظامی و اقتصادی، برای صهیونیست‌ها بسیار هزینه‌زا خواهد بود.

از طرف دیگر این حمله قدرت بازدارندگی آمریکا و در نتیحه میزان اعتماد به نفس رژیم در اتکا کردن به وعده‌های حمایتی واشنگتن در ممانعت از گسترش جبهه‌ها علیه اراضی اشغالی را کاملاً کاهش می‌دهد.

ضربه مهلک مقاومت عراق به شریان اقتصادی اسرائیل

اما ضربه مهم و هدفمند مقاومت عراق تنها بعد نمادین و هشدارآمیز نداشت و نشان داد که حشدالشعبی زیر سایه حضور نظامی آمریکا در عراق به توانمندی تسلیحاتی بالایی دست یافته که می‌تواند با موشک‌های دقیق و احتمالا پهبادهای انتحاری معروفی که اکنون تمامی گروه‌های مقاومت در منطقه از آن برخوردار هستند، یکی از بنادر اقتصادی و کلیدی رژیم در سواحل دریای سرخ را 500 کیلومتر آن طرف‌تر از مرزهای عراق هدف قرار دهند.

ایلات در جنوبی ترین قسمت سرزمین های اشغالی فلسطین و در ساحل خلیج عقبه در دریای سرخ، بین شهر عقبه اردن در شرق و شهر مصری تابا (در استان جاناب سینا) در غرب واقع شده است.

بندر ایلات در سال 1957 افتتاح شد و امروزه عمدتاً برای تجارت با کشورهای خاور دور مورد استفاده قرار می‌گیرد زیرا به کشتیرانی اسرائیل اجازه می‌دهد بدون نیاز به عبور از کانال سوئز به اقیانوس هند برسند. این شهر علاوه بر بندر تجاری، همچنین شامل دو فرودگاه و یک گذرگاه مرزی با شهر عقبه اردن می‌شود.

در واقع بندر ایلات به دلیل اینکه تنها بندر اسرائیل در دریای سرخ است از حیث ایجاد فضای تنفس ژئوپلتیک و دفع محاصره سرزمینی از اهمیت اقتصادی و راهبردی بسیاری برای رژیم برخوردار است.  

با توجه به "اقتصاد جزیره ای" اسرائیل ناشی از انزوای ژئوپلیتیکی منطقه ای، تمرکز تجارت خارجی این رژیم بر استفاده از بنادر و مسیرهای دریایی برای اطمینان از توانایی ادامه رشد اقتصادی است. 99 درصد تجارت اسرائیل از طریق بنادر انجام می شود و 1 درصد باقی مانده از طریق هوا یا مرزهای شرقی صورت می‌گیرد. 

همچنین ایلات یک بندر نفتی نیز برای رژیم محسوب می‌شود به صورتی که خط لوله عسقلان - ایلات، 12 تا 16 درصد نفت خام انتقالی از دریای سرخ به دریای مدیترانه (بدون عبور از کانال سوئز) را به خود اختصاص داده و به همین دلیل بسیار مورد توجه رژیم برای کسب مزایای بستن قراردادهای همکاری‌های نفتی با کشورهای عربی خلیج فارس می‌باشد چنانکه در اکتبر 2020، شرکت دولتی خط لوله اروپا - آسیا، که قبلاً شرکت خط لوله ایلات اشکلون بود، یادداشت تفاهمی با MED-RED Land Bridge، (با سرمایه‌گذاری مشترک امارات و اسرائیل) برای انتقال نفت و مشتقات نفتی از پایانه دریای سرخ به مدیترانه از طریق سرزمین‌های اشغالی امضا کرد.

اسرائیل به شدت به واردات، به ویژه واردات انرژی وابسته است و نسبت به هرگونه تهدید احتمالی برای عرضه انرژی بسیار محتاط است. حتی جنگ در سال 1967 پس از آن شروع شد که قاهره تنگه تیران را بین مصر و عربستان سعودی محاصره کرد و مسیر تجاری بندر ایلات را بست.

همچنین در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی رژیم بندر ایلات به عنوان مرکز اتصال سرزمین‌های اشغالی به کریدورهای اقتصادی بین المللی همانند کمربند جاده چین، و یا برای رقابت تراشی ترانزیتی با کانال سوئز دیده شده است.

طبیعتاً در روزهای آینده حمله موشکی و پهبادی به بنادر رژیم برای مختل کردن و متوقف کردن فعالیت‌های عادی بنادر در واردات و صادرات کالا، می‌تواند به صورت گسترده‌تری در دستور کار نیروهای مقاومت قرار گیرد که این امر ضربه  مهلکی بر پیکر اقتصاد رژیم وارد خواهد آورد.  .